Sint

2010 – Dick Maas – Nederland

In de nieuwste film van Dick Maas blijkt Sinterklaas
helemaal niet de goede kindervriend te zijn,
zelfs gemeen en kwaadaardig te zijn.
In het karige Nederlandse filmklimaat,
waar enkel drama en kinderfilm mag worden gemaakt,
blijkt de enige echte horror-baas nog steeds Dick Maas.

In 1981 maakte Dick Maas De Lift en deze film was lange tijd de enige echte Nederlandse horrorfilm. In de tussentijd zijn er zeker pogingen geweest om het horror genre hier van de grond te krijgen, zie Sl8n8 en Doodeind die zeker gewaardeerd moeten worden om hun inzet, maar het niveau van een onvervalste horrorfilm nooit hebben gehaald. Het absolute dieptepunt is Intensive Care uit 1992 waarin Koen Wouters door Nada van Nie een pleister aangeboden krijgt nadat hij dodelijk is verwond door de moordenaar. De producenten van Worst Case Scenario probeerden een internationale aanpak met geld uit Amerika, maar dat project is helaas nooit van de grond gekomen.

Dick Maas deed er naar eigen zeggen tien jaar over om het budget voor Sint rond te krijgen, maar het resultaat mag er zijn. De film begint met een proloog in 1492, op 5 december. Een gevallen heilige maakt een klein dorpje onveilig. De dorpelingen worden onder de volle maan vermoord en beroofd en de overlevenden zweren wraak. Dat lukt ze aardig door de schoener van de slechtheiligman in brand te steken. Schreeuwend gaat de Sint met al zijn (dan nog blanke) pieten ten onder. Met zijn onverstaanbare gemompel zal hij wel iets van wraak bedoelen.

Flash forward naar een tweede proloog, dit maal in het jaar 1968. Volle maan, vijf december, dat belooft niet veel goeds en inderdaad, enkele minuten later is een gezinnetje vrijwel volledig uitgemoord. Alleen de jonge Goert overleeft het en we weten dat we hem later in de film opnieuw tegen zullen komen.

Na een tweede flits voorwaarts zijn we in het heden. Het mag geen verrassing zijn dat het weer volle maan is op vijf december en dat vroeg of laat de kwade Sint met een schrikeffect in beeld zal verschijnen. We worden niet teleurgesteld. Sint is een film naar het Amerikaanse tiener slasher model, iets wat ze in Amerika een ‘dead-teenager-movie’ noemen. Dat de tieners die opgevoerd worden allemaal dik in de twintig zijn, is niet storend en de slachtoffers beperken zich niet alleen maar tot ‘tieners’. Ook kleine kinderen, ouders, beveiligers, zusters en politieagenten moeten eraan geloven.

Een van de redenen dat deze film zo goed werkt is het contrast. We kennen Sinterklaas allemaal als een goede oude man die elk jaar met een boot vol pakjes naar ons land komt en ons besprenkelt met pepernoten. We zien in de film een Sinterklaas die er veel plezier aan beleeft kleine kinderen met veel geweld door schoorstenen te trekken en politieagenten onthoofd met zijn staf. Juist die tegenstelling is wat deze film naar een hoger niveau tilt. Een andere reden is de gortdroge humor. Een journalist die vraagt wat de moorden zullen betekenen voor de betrekkingen met Spanje, of een agent die lukraak in het rond schiet met een uzi. Wat moet een Nederlandse agent met een uzi? De derde winnende factor zijn de details. Het kruis op de mijter van de Sint staat op zijn kop. Op tv draait een herhaling van Flodder.

Sint is op geen enkel moment eng, of zelfs griezelig of spannend. Van ranzigheid is ook geen sprake, de meeste moorden gebeuren netjes buiten beeld. Nee, dit is eerder een film volgens het zogenaamde “Gotcha-principe”. In een rustige scene worden we verrast met een schrikeffect, meestal iets wat plotseling in beeld springt onder begeleiding van een kort hard geluid. Het is een manier van filmmakers om te zeggen: “Hebbes! Je schrok hé?”. Het is een nogal makkelijke en lompe filmtruc maar in deze film werkt het goed. Het vermaakt.

Het hoogtepunt van de film is een scène waarin Niklas te paard over de daken van Amsterdam vlucht voor de politie die hem al schietend achterna gaat. Natuurlijk, het is heel erg afgezaagd en de speciale effecten waren niet echt overtuigend, maar het is gemeend, met veel lol, passie en professionaliteit gemaakt en daarom overtuigt de scène uiteindelijk wel. Het enige nadeel is dat hij veel te kort duurt.

Het niveau van suspense die we kennen van De Lift wordt op geen enkel moment gehaald, maar dat geeft niet. Het is een heerlijke film om naar te kijken.